7 رمان عالی برای دوست داران فرهنگ ژاپن؛ از موراکامی تا گلدن - وبلاگ ستاره

به گزارش وبلاگ ستاره، کشور ژاپن تاریخ ادبی طولانی و با سابقه ای است و قدمت و ریشه ادبیات کهنش به بیش از هزار سال پیش برمی شود. این کشور زیبا مامن و زادگاه بسیاری از نویسندگان برتر جهانی، چه در گذشته و چه در حال حاضر است.

فرهنگ ژاپن از زمانی که درهای تجاری این کشور در دهه 1800 باز شد، دنیا را مجذوب خود نموده است. نویسندگان ژاپنی به میزان بازیگران و کارگردانان هالیوود، مشهور و خارق العاده هستند. جوهره اصلی نوشته هایشان بر پذیرش زندگی تاکید می نماید؛ این مفهوم در تضاد کامل با فرهنگ غربی است که روی امید برای آینده ای بهتر تاکید دارد.

مطالعه کتاب های ژاپنی راهی برای نگریستن به درون این فرهنگ معمایی است. در اینجا 7 اثر از ادبیات ژاپن وجود دارد که اطلاعات زیادی از تاریخ ادبیات در ژاپن به خواننده می دهد. این فهرست شامل رمان های کلاسیک و بعلاوه برخی از تاثیرگذارترین و انقلابی ترین کتاب ها است.

خواندن رمان هایی که به وسیله نویسندگان ژاپنی نوشته شده است، نه تنها به کتاب خوان ها بلکه به علاقه مندان به فرهنگ ژاپنی نیز توصیه می گردد.

1. کافکا در کرانه

کتاب کافکا در کرانه اثر نویسنده مشهور ژاپنی تبار، هاروکی موراکی است که اولین بار سال 2002 منتشر شد. این رمان در فهرست ده کتاب برتر سال 2005 مجله نیویورکر نهاده شد.

داستان کتاب دو شخصیت اصلی دارد که داستان آن ها جداگانه روایت می گردد؛ کافکا تامورا پسری نوجوان و کتاب خوان که تصمیم گرفته در پانزدهمین سالگرد تولدش از محیط مسموم خانه اش در توکیو فرار کند و دیگری ناکاتا، پیرمرد مهربانی که به خاطر یک اتفاق در کودکی اش دچار عقب ماندگی شده ولی در عوض توانایی صحبت با گربه ها را پیدا نموده است. در فصل های فرد داستان کافکا تامورا و فصل های زوج داستان ساتورو ناکاتا روایت شده است.

کافکا افکارش را موجودی در قالب یک کلاغ تصور می نماید؛ کلاغ نسخه ای با اعتمادبه نفس تر و مطلع تر از او است که در مواقع استرس زا پشت سرش می ایستد و او را نصیحت می نماید. کافکا نگران است اعمالی که در خیالات و رویاهایش انجام می دهد عواقبی در دنیای واقعی برایش داشته باشد؛ زیرا احساس می نماید هیچ کنترلی بر رویاهایش ندارد و مسئول عواقب وحشتناکی است که رویاهایش در پیش گرفته اند.

در کتاب کافکا در کرانه مرز بین فکر و عمل، فکر و بدن، تخیل و واقعیت همواره مورد سوال است. موسیقی در این کتاب به عنوان نیرویی برای تغییر دیدگاه شخصیت ها عمل می نماید؛ موراکامی در لحظات مختلف، شخصیت هایی را به تصویر می کشد که عمیقا تحت تاثیر عناصر ظریف موسیقی قرار می گیرند. او نشان می دهد که موسیقی می تواند احساسات گذشته را حفظ و بازآفرینی کند.

درواقع این رمان مجموعه ای غنی از شخصیت های خارق العاده و اتفاقات عجیبی است که تصورات ما از زمان، سرنوشت، شانس، عشق و ماهیت واقعیت انسانی را آنالیز می نماید و گاهی به چالش می کشد.

در قسمتی از کتاب کافکا در کرانه می خوانیم:

2. داستان گنجی

کتاب داستان گنجی بیش از هزار سال پیش به وسیله موراساکی شیکیبو نوشته شده است. این کتاب نه تنها اولین رمان ژاپنی، بلکه به عنوان اولین رمان در دنیا شناخته می گردد و هنوز هم به عنوان یکی از آثار فوق العاده ی داستان کلاسیک ژاپنی به جای مانده است. این رمان، بینشی مجذوب نماینده از زندگی اشرافی ژاپن در زمانی است که کیوتو مرکز ژاپن بود.

هر فرهنگی نویسنده ای دارد که آثارش دوره ای از تاریخ را تعریف نموده است؛ برای انگلستان شکسپیر، برای روسیه ممکن است به تولستوی نگاه کنیم و به عنوان یک آمریکایی، احتمالا جورج لوکاس و اولین نویسنده بزرگی که زندگی و فرهنگ ژاپنی را با آثارش تعریف کرد، موراساکی شیکیبو بود که درباره زندگی و سیاست در ژاپن نوشت.

کتاب داستان گنجی مقدمه ای مجذوب نماینده برای فرهنگ اشرافی در اوایل دوره هیان ژاپن است. این کتاب ما را به سفری در کنار پسر یک امپراتور به نام هیکارو جنجی می برد و در طول داستان از او به عنوان یک فرد فوق العاده زیبا و تاثیرگذار صحبت می گردد.

کتاب داستان گنجی از 54 فصل تشکیل شده است و بیش از 400 شخصیت در سرتاسر داستان ظاهر می شوند.

3. قلمرو رویایی سپید

کتاب قلمرو رویایی سپید نوشته برنده جایزه نوبل ادبیات، یاسوناری کاواباتا است که اولین بار سال 1948 به زبان ژاپنی منتشر شد. این کتاب در ابتدا به صورت یک داستان کوتاه در یک مجله ادبی و داستان های بعدی طی چندین سال در مجلات مختلف منتشر شد.

کشور برفی داستانی تلخ از رابطه ا عاشقانه است که در شهری دورافتاده در چشمه آب گرم (اونسن) اتفاق می افتد. نویسنده داستان را از زاویه دید سوم شخص روایت و دیدگاه شخصیت اصلی را برجسته نموده است.

رمان در قطاری با شخصیت اصلی داستان به نام شیمامورا آغاز می گردد که به شهر کوچکی در کشور ژاپن سفر می نماید. او در طول راه در قطار زن جوانی را مشاهده می نماید که از مردی بیمار (به نام یوکیو) مراقبت می نماید. او زن را به وسیله انعکاس در پنجره قطار مشاهده می نماید و مجذوب چشم ها و صدای او می گردد.

هدف شیمامورا از رفتن به اونسن دیدار با زن جوانی به نام کوماکو است که در مدت اقامت قبلی خود با او برخورد کوتاهی داشت.

در قسمتی از کتاب قلمرو رویایی سپید می خوانیم:

4. راشومون

کتاب راشومون اثر ریونوسوکه آکوتاگاوا اولین بار نوامبر سال 1915 در یک مجله منتشر شد. این کتاب برای اولین بار داستان یک تجاوز و یک قتل را از چهار منظر متناقض به تصویر می کشد و بیننده را در تاریکی می گذارد که واقعا چه اتفاقی افتاده است.

داستان از خدمتکار جوانی آغاز می گردد که اخیرا اخراج شده است و نه جایی برای رفتن دارد و نه کسی که به او پناه ببرد؛ او در مقابل یک طوفان شدید به داخل دروازه راشومون پناه می برد. دروازه در حال فروپاشی، محلی برای حیوانات وحشی، دزدان و سارقان و مکانی است که اجساد انسان ها را در آنجا رها می نمایند.

او پس از مدتی کلنجار رفتن با خودش درباره تصمیمش برای آینده، به این نتیجه می رسد که درنهایت دو انتخاب دارد: از گرسنگی بمیرد یا دزدی کند. در همین حین متوجه پیرزنی می گردد که برای به دست آوردن غذا، موهای جسد ها را یکی یکی بااحتیاط از سرشان بیرون می کشد. جوان معتقد است که چنین دزدی جنایتی غیرقابل بخشش است، اما ناگهان به یاد می آورد که چند لحظه قبل خودش به دزدی فکر نموده بود.

پیرزن به او می گوید که این کار را برای زنده ماندنش انجام می دهد و در ادامه مدعی شد که این مرده در زمان زنده بودنش مرتکب اعمال اشتباهی شده و به پیرزن این اجازه را داده است که از او دزدی کند.

داستان کتاب راشومون مانند بسیاری از آثار آکوتاگاوا، به برخی از اساسی ترین و حل نشدنی ترین معضلات انسانی می پردازد: اخلاق در مقابل بی اخلاقی، جسم در مقابل روح، قدیم در مقابل تازه و ثبات در مقابل تغییر.

در قسمتی از کتاب راشومون می خوانیم:

5. زن در ریگ روان

کتاب اگزیستانسیافهرستی (هستی گرایانه) زن در ریگ روان یکی از شاهکارهای کوبو آبه است که اولین بار سال 1962 منتشر شد. این کتاب به موفقیتی پایدار و بزرگ دست یافت و جایزه ادبیات یومیوری را از آن خود کرد.

این رمان غم انگیز به داستان مردی انسان دوست به نام نیکی جومپی می پردازد. یک روز جومپی درحالی که در حال جمع آوری حشرات است، از روستایی تماشا می نماید و روستاییان او را فریب می دهند و او را به خانه ای می برند که در دره ای عمیق میان تپه های شنی واقع شده است. در این دره زنی زندگی می نماید که وظیفه اش جمع کردن شن و ماسه است.

روستاییان نیکی را مجبور می نمایند تا در جمع کردن ماسه از دره با این زن همکاری کند، زیرا اگر این کار را انجام ندهند احتمالا کل روستا زیر شن دفن می گردد. او از یاری به آن ها امتناع و چند بار سعی می نماید که از آنجا فرار کند ولی تمام کوشش هایش با شکست روبرو می گردد.

از روی این کتاب سال 1964 فیلمی با همین نام به کارگردانی هیروشی تشیگاهارا اقتباس شد و توانست در جشنواره کن همان سال جایزه ویژه هیئت داوران را به خود اختصاص دهد.

در قسمتی از کتاب زن در ریگ روان می خوانیم:

6. جنگل نروژی

کتاب جنگل نروژی اثر هاروکی موراکامی اولین بار سال 1987 منتشر شد. این کتاب، داستانی نوستالژیک درباره عشق و از دست دادن است.

رمان های موراکامی اغلب مضامین موسیقی دارند و از قدرت و زیبایی موسیقی صحبت می نمایند و حتی عناوین بیشتر کتاب هایش اغلب از نام آهنگ ها گرفته شده است؛ عنوان کتاب جنگل نروژی نیز برگرفته از ترانه ای از بیتلز در سال 1965 است.

داستان از دیدگاه اول شخص و از زبان شخصیت اصلی داستان تورو واتانابه روایت می گردد. او به روزهایی که هنوز در توکیو بود و در حال تحصیل بود نگاهی می اندازد. وقتی واتانابه سی و هفت ساله در فرودگاه هامبورگ آلمان فرود می آید، هواپیمایی که سوار آن می گردد آغاز به نواختن یک موسیقی از جنگل نروژی بیتلز می نماید. آهنگ به شدت تورو را تحت تاثیر قرار می دهد و او را در خاطرات دوران جوانی اش غرق می نماید.

تورو، نائوکو و میدوری دانشجویان دانشگاه توکیو در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد هستند. به هر سه آن ها و بعلاوه دوستان، هم اتاقی ها و همکلاسی هایشان گفته شده است که آموزش رسمی یکی از مهم ترین چیزها در دنیا است. پس از سختی های فراوان متوجه می شوند که تمام چیزهایی که درباره فواید و مزایای آموزش در تمام مدت به آن ها گفته اند اشتباه است و آموزش واقعی در کلاس درس اتفاق نمی افتد، بلکه در دنیا گسترده تر و حتی اعماق درونی خود افراد اتفاق می افتد.

زمستان در این کتاب استعاره از مرگ و به ما یادآوری می نماید که مرگ امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است، اما مانند شخصیت های جوان در رمان های موراکامی، ما در فرهنگی متولد می شویم که مرگ را پنهان و انکار می نمایند.

در قسمتی از کتاب جنگل نروژی می خوانیم:

7. خاطرات یک گیشا

کتاب خاطرات یک گیشا یک رمان تخیلی تاریخی از آرتور گلدن، نویسنده آمریکایی است که سال 1997 منتشر شد. آخرین کتاب این فهرست با اینکه به قلم یک نویسنده غیر ژاپنی نوشته شده اما چنان دقیق در بستر ژاپنی نهاده شده که گزینه خوبی برای آشنایی با هنر و فرهنگ ژاپن است، به همین علت در این فهرست نهاده شده است. گی در زبان ژاپنی به معنی هنر و شا به معنی شخص است و گیشا یعنی هنرمند. در طول داستان با فرهنگ و سبک زندگی متفاوت گیشاها آشنا خواهیم شد.

آرتور در کتاب خاطرات یک گیشا، دیدگاه نیتا سایوری در برابر زندگی و انسان ها را روایت نموده است. درواقع او داستان یک گیشا را روایت می نماید که قبل، در طول و بعد از جنگ دنیای دوم در کیوتوی ژاپن کار می نماید.

چیو ساکاموتو 9 ساله و خواهر 15 ساله اش ساتسو، در سال 1929 به وسیله پدرشان فروخته می شوند تا در منطقه ها تفریحی کیوتو کار نمایند. وقتی مادرشان به بیماری مرگباری مبتلا شد، پدرشان می دانست که نمی تواند از دخترانش مراقبت کند.

ساتسو با فرار و آغاز زندگی با پسری که دوستش دارد، کنترل سرنوشت خود را به دست می گیرد، اما سایوری سرنوشت بدش را می پذیرد و هنر گیشا بودن را می آموزد.

در طول دهه 1930، رکود مالی دنیای تقریبا همه کشورهای پیشرفته دنیا ازجمله ژاپن را تحت تاثیر قرار داد. بااین حال سایوری اثرات رکود را تجربه نمی نماید، زیرا او به عنوان یک گیشای معروف در خدمت نخبگان ثروتمند جامعه ژاپن کار می نماید.

در قسمتی از کتاب خاطرات یک گیشا می خوانیم: