بارش شهابی 2022 را تماشاگر باشید - وبلاگ ستاره

به گزارش وبلاگ ستاره، تهران (پانا) - تماشاگران آسمان می توانند از برترین بارش شهابی سال 2022 در همین ابتدای این سال و در تاریخ سوم ژانویه با مشاهده 50 ستاره دنباله دار در ساعت که آسمان شب را روشن می نمایند، لذت ببرند.

به گزارش ایسنا، یکی از برترین بارش های شهابی سال فردا به اوج خود می رسد، زمانی که بارش شهابی ربعی در هر ساعت 50 ستاره دنباله دار را در آسمان نمایان می نماید.

این اولین بارش شهابی در سال 2022 است و در تاریخ سوم ژانویه در حدود ساعت 20:40 به وقت گرینویچ(00:10 بامداد سه شنبه به وقت ایران) به اوج خود می رسد و به نظر می رسد در صورت فلکی گاوران در نزدیکی بنات نعش که قسمتی از صورت فلکی دب اکبر را تشکیل می دهد، سرچشمه می گیرد.

بارش شهابی ربعی که به آن بارش شهابی کوادرانت و بارش شهابی نطاق هم گفته اند، یکی از پربارترین بارش های شهابی سال است. نرخ ساعتی سرسویی این بارش در زمان اوج، به حول و حوش 90 می رسد و در نتیجه این بارش معمولاً دومین یا سومین بارش شهابی بزرگ سال است. سرعت میانگین شهاب های این بارش در برابر زمین در حدود 41 کیلومتر در ساعت است که نسبت به بسیاری از بارش های شهابی سرعت کمی به شمار می آید که خود باعث کمتر شدن نرخ ساعتی سرسویی این بارش است. این بارش معمولاً در روز 11 دی ماه یا روز کریسمس شروع می گردد و در 13 دی به اوج می رسد و در 17 دی ماه سرانجام می یابد. بر خلاف بعضی از بارش های شهابی چون برساوشی که بازه زمانی خیلی بلندی دارند، بازه زمانی این بارش خیلی کوتاه است. کوتاه بودن بازه زمانی این بارش نشان دهنده نازک بودن توده ذرات منشأ این بارش است و اگر مدار سیاره زمین کمی جابجا گردد، نرخ ساعتی سرسویی این بارش شدیداً کم و زیاد خواهد شد.

کوادرانت ها به ویژه به خاطر شهاب های درخشان گلوله آتشین خود که انفجارهای بزرگی از نور و رنگ را بر جای می گذارند که طولانی تر از رگه های معمولی شهاب ها باقی می مانند، شناخته می شوند.

برخلاف بیشتر بارش های شهابی که از زباله های به جا مانده از دنباله دارها سرچشمه می گیرند، بارش های شهابی ربعی از سیارک 2003 EH1 می آیند که ممکن است یک دنباله دار مرده باشد.

به گفته ناسا، برای اینکه از این بارش شهابی برترین بهره را ببرید و بیشترین ستاره های دنباله دار و در حال سوختن را در این بارش شهابی نظاره گر باشید، باید یک منطقه از آسمان تاریک با حداقل آلودگی نوری و افقی روشن پیدا کنید، چرا که این بارش شهابی در هر کجای دنیا که شب باشد، قابل مشاهده است.

نام بارش شهابی کوادرانت از کوادرانس مورالیس(Quadrans Muralis) گرفته شده است که یک صورت فلکی سابق است که در سال 1795 به وسیله ستاره شناس فرانسوی به نام ژروم لالانده نامگذاری شد که شامل بخش هایی از صورت فلکی گاوران و اژدها بود.

این بارش از اواخر دسامبر تا اوایل ژانویه هر سال به اوج خود می رسد و برخلاف دیگر بارش های شهابی که اوج آنها دو روز است، اوج این بارش فقط چند ساعت طول می کشد.

ناسا می گوید: علت کوتاه بودن اوج این بارش به علت جریان نازک ذرات و این واقعیت است که زمین با زاویه عمود از این جریان عبور می نماید.

در اوج این بارش در نهایت تا 200 ستاره دنباله دار در ساعت را می توان دید، اما این به شرایط عالی در نقطه ایده آل روی زمین برای رصد بستگی دارد.

شهاب ها نتیجه ذرات کوچکی هستند که با سرعت بالا به جو زمین وارد می شوند که این سرعت برای بارش شهابی ربعی حدود 90 هزار مایل در ساعت است. سپس این بقایا به علت اصطکاک با جو زمین گرم می شوند و معمولا در کمتر از یک ثانیه در ارتفاعات بالای 50 مایلی زمین می سوزند و از بین می فرایند. در نهایت نیز هوای فوق العاده داغ اطراف شهاب برای مدت کوتاهی می درخشد و از روی زمین به عنوان رگه ای از نور به عنوان دنباله دار قابل مشاهده است.

این بارش شهابی در طول شب و ساعات قبل از سحر از نیم کره شمالی به برترین شکل قابل مشاهده است و برترین شرایط برای مشاهده آن، صاف بودن هوا است.

بارش شهابی ربعی با سیارک نزدیک به زمین موسوم به 2003 EH1 مرتبط دانسته می گردد که ممکن است یک دنباله دار نابود شده باشد که به وسیله ستاره شناسان چینی در سال 1490 دیده شده است.

پیش بینی می گردد سال جاری اوج بارش شهابی ربعی در ساعت 20:40 به وقت گرینویچ در تاریخ 3 ژانویه(00:10 بامداد سه شنبه 14 دی ماه به وقت ایران) باشد و تنها دو ساعت بعد حدود 50 درصد کاهش یابد.

ستاره شناسان می گویند نور ماه با این چشم انداز تداخلی نخواهد داشت و تماشای بارش شهابی در زیر آسمان تاریک و دور از نور شهرها به خوبی ممکن و لذت بخش خواهد بود.

بر خلاف بسیاری از رویدادهای نجومی، مشاهده بارش های شهابی آسان است و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد.

ستاره شناسان می گویند بارش شهابی ربعی به برترین شکل با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و یک جایگاه درازکش، یک پتوی گرم و یک نوشیدنی داغ، تماشای آن را در یک شب سرد زمستانی بسیار راحت تر می نماید.

ساده ترین راه برای یافتن این بارش شهابی در آسمان شب، جستجوی شمال در دب اکبر است که شامل گروه متمایزی از هفت ستاره درخشان است و یک ابزار مسیریابی مفید به شمار می آید.

سپس قسمت بنات نعش صورت فلکی دب اکبر را در آسمان دنبال کنید و به سمت ستاره غول سرخ ژوبین دار(Arcturus) یا نگهبان شمال بروید که در پایین صورت فلکی گاوران قرار گرفته است، جایی که بارش شهابی ربعی از همان زاویه ظاهر می گردد.

ژوبین دار یا نگهبان شمال یا آلفا گاوران، نام ستاره ای در صورت فلکی گاوران است. این ستاره، چهارمین ستاره از نظر قدرت درخشش در آسمان شب است. این ستاره خاص است، زیرا با جریان کلی ستارگان در دیسک تخت کهکشان راه شیری حرکت نمی نماید. در عوض، به طور عمود بر روی دیسک کهکشان با سرعت فوق العاده ای حدود 150 کیلومتر در ثانیه حرکت می نماید. این ستاره در طول میلیون ها سال بعد از دید هر کدام از ساکنان زمین، یا حداقل کسانی که در زمین متولد شده اند و تنها با چشم به آن نگاه می نمایند، محو خواهد شد.