مخلوقات یک روز؛ کتابی که داستان مواجهه انسان با مرگ را تعریف می نماید - وبلاگ ستاره

به گزارش وبلاگ ستاره، در مجموعه داستان حیرت انگیز مخلوقات یک روز، اروین دی یالوم، روان پزشک مشهور، جنگ و جدال بیماران خود و همچنین کوشش های خود را برای کنار آمدن با دو چالش وجودی عظیم توصیف می نماید؛ چگونه می توان یک زندگی معنادار و با هدف داشت و در عین حال سرانجام اجتناب ناپذیر زندگی را هم از یاد نبرد و با آن کنار آمد.

در این اثر ما با یک پرستار دیدار می کنیم که باید درد از دست دادن پسرش را از یاد ببرد تا بتواند درد بیمارانش تسکین دهد. یک روان شناس تازه کار که مطالعاتش بر روی طبیعت انسانی باعث خدشه دار شدن خاطرات ارزشمندش از یکی از دوستان فقیدش می گردد و مردی که با به چالش کشاندن تحقیقات روان شناختی حتی اعتماد به نفس خود یالوم را به چالش می کشاند.

مخلوقات یک روز، بیانی کاملا صادقانه از دشواری های زندگی انسان است و همچنین ارج نهادن به بعضی از بهترین عطایا و مواهب آن مانند عشق، خانواده و دوستی. در این کتاب یالوم، ما با روش ها و ابزارهایی آشنا می شویم که از طریق آن ها می توانیم زندگی خود را نه تنها قابل تحمل، بلکه سرشار از معنی و شادی کنیم.

یالوم، روان پزشک و داستان نویس صاحب سبک، 10 داستان از مراجعین و جلسات درمانی خود را در قالب کتاب مخلوقات یک روز برای ما روایت می نماید. داستان هایی که فواید و موهبت های روان درمانی را برای ما بیش از پیش روشن می نمایند به همراه دروس آموزنده و الهام بخشی که در ارتباط با سالمندی و مرگ می توان از آن ها کسب کرد.

او از طرح داستان های معماگونه و رفتارهای غریب و نا مأنوس انسان هایی که در آثار مشابه همانند کتاب زندگی معاینه شده اثر استفان گروز بیان شده، اجتناب می ورزد و در عوض بر روی بیمارانش و واکنش های خودش نسبت به آن ها متمرکز می ماند.

نام گذاری کتاب مخلوقات یک روز

مارکوس آئورلیوس امپراتور عظیم روم که یک فیلسوف رواقی مشهور هم بوده است، نقل قولی دارد با این مضمون که همه ما مخلوقات یک روز هستیم. نقل قولی که یالوم عنوان کتاب خود را از آن به عاریت گرفته است. عنوان برگرفته شده از نقل قول مارکوس آئورلیوس، اشاره ای غیر مستقیم به موضوع اصلی کتاب دارد، یعنی مرگ و مردن. الی یکی از شخصیت های این داستان که با سرطان پیشرفته دست و پنجه نرم می نماید، می خواهد در زمینه پذیرش مرگ فردی پیشگام و مترقی باشد. ریک، یک تاجر پیروز که یک زندگی مجلل دارد و از بازنشستگی خود لذت می برد، اما در جامعه ای زندگی می نماید که از همه جهات نزدیکی مرگ را به او خاطر نشان می نماید.

با وجود این تمرکز بر مرگ، یالوم همچنین مفاهیمی الهام بخش و واقعی را درباره اهمیت و ارزش روان درمانی با ما در میان می گذارد، مانند این مفهوم که اگر من بتوانم یک محیط حمایت گرانه واقعی را برای مراجعینم ایجاد کنم، اغلب، آن ها به شیوه ای شگفت انگیز قادر خواهند بود تا یاریی را که به آن احتیاج دارند، در خلال فرایند درمان پیدا نمایند. داستان هایی که یالوم از شکست ها و پیروزی های بیمارانش ارائه می دهد، غالبا تکان دهنده است و خواننده را به همدلی و همذات پنداری فرا می خواند.

دکتر اروین دی یالوم

ایروین یالوم در 40 سال گذشته به یک استاد شناخته شده و صاحب سبک در زمینه هنر قصه گویی روان شناختی تبدیل شده است. دکتر یالوم در آخرین مجموعه داستان های روان شناختی خود، مخلوقات یک روز، نه تنها بیان صمیمی و خردمند همیشگی خود را به ارمغان آورده است، بلکه در این کتاب ما را با بعد دیگری از فرایند روان درمانی آشنا می نماید؛ فوریت.

او که بیشتر عمر حرفه ای خود را صرف ترغیب بیماران و خوانندگانش به تفکر درباره روبروه با مرگ نموده، اکنون به عنوان فردی دست به قلم می برد که باید با مرگ خودش روبرو گردد. در واقع، نه تنها مرگ مضمون صریح بسیاری از داستان های اوست، بلکه دکتر یالوم با آگاهی و توجه دقیق به این مسأله که در زندگی زمان محدودی نصیب ما شده است، اقدام به درمان و نگارش می نماید. نتیجه حاصله از این اثر، مجموعه ای از وصیت نامه های خوش ساخت و الهام بخش است که توجه ما را معطوف به کوتاهی زندگی و ضرورت وجودی خوب زیستن می نماید.

سرفصل های کتاب مخلوقات یک روز

دکتر یالوم خوانندگان را سخاوتمندانه به اتاق مشاوره خود راه می دهد، تا به ما نشان می دهد که حتی یک جلسه درمانی کوتاه مدت، می تواند ما را عمیقا تحت تأثیر خود قرار دهد. یک بیمار سالخورده اصرار دارد که فقط یک جلسه مشاوره برای او برگزار گردد و در خاتمه جلسه با شنیدن نظر دکتر یالوم درباره مهم ترین رابطه زندگی اش، آزرده خاطر می گردد.

بیمار بعدی که او هم فردی مسن است، به خاطر احساس علاقه شدید و غیر قابل کنترل خود نسبت شوهر سابقش که 40 سال است یکدیگر را ندیده به دکتر مراجعه نموده و همین طور احساسی عجیب دال بر وجود یک عایق یا حائل بین خودش و تجربیات روزمره زندگی اش. در خاتمه جلسه دوم او آغاز می نماید به رها کردن گذشته خود و حضور پررنگ تر در زمان حال و در نهایت این واقعیت اجتناب ناپذیر را می پذیرد که زندگی همه ما در سرانجام به مرگ ختم می گردد.

مراجع بعدی با پرواز جورجیا آمده و تقاضای تنها یک جلسه درمانی دارد تا به او یاری کند که خود را با سازماندهی سخت گیرانه و منظم فعالیت های گروهی در خانه سالمندان وفق بدهد. در خاتمه جلسه مشاوره، بیمار با برنامه غیر قابل مذاکره زندگی فانی همه ما روبرو می گردد. یعنی این واقعیت که زندگی همه ما قرار است به مرگ ختم شوند.

با وجود این حقیقت که رویکرد و تمرکز دکتر یالوم بر روی مفهوم مرگ، بسیار قاطع و جدی است، اما به عکس در قبال بیمارانش برخوردی ملایم، همدلانه و اصیل دارد. او به طور مداوم نسبت به آن ها ابراز همدلی و شفقت می نماید و از بیماران خود می خواهد که همین رویکرد و نگرش ارتباطی را نسبت به خود اتخاذ نمایند.

بیمار بعدی یک متخصص فیزیک است که روزها به کار تخصصی اش مشغول است و شب ها با خیال راحت به نوشتن اشعار و داستان هایش مشغول می گردد و در خاتمه همه نوشته هایش را در کمدش پنهان می نماید. دکتر یالوم وقتی متوجه این مطلب می گردد که او در دوران نوجوانی تمام شعرهای خود را سوزانده است، ملتمسانه از او می خواهد که نرم تر و با شفق بیشتری به خودش نگاه کند. سپس او فریاد می زند که چطور با چنین خشونتی نسبت به خودت رفتار می کنی؟ به من بگو… آیا با آن دختر نوجوان چهارده ساله هیچ احساس همدردی داری؟

مراجع بعدی یک پرستار مسن و سرشار از تلخ رویی و احساس خود سرزنشی است. دکتر یالوم از او می خواهد تا تصور کند تعدادی از افرادی که او به آن ها یاری نموده است در اتاق مشاوره و فضای اطراف حضور دارند و از او تشکر و قدردانی می نمایند.

نکته خاتمهی

این کتاب به خاطر تشریح و آشکارسازی دقیق فرایند درمان برای دانشجویان رشته های روان شناسی و روان پزشکی کتابی با ارزش محسوب می گردد. کتاب مخلوقات یک روز که هیچ شباهتی با یک کتاب درسی خشک ندارد، از دانشجویان نمی خواهد که نسبت به بیمار آرام و شکیبا باشد، با او ارتباط معناداری و اصیلی برقرار نمایند یا اینکه بر مفهوم اینجا و اکنون تأکید داشته باشند، همچنین یالوم در هیچ جای کتاب از تأثیرات رویارویی با مرگ برای بهبود زندگی بیمار نمی گوید، بلکه او در تک تک صفحات و کلمات کتاب این مفاهیم را به ما نشان می دهد.

در خاتمه باید گفت که این کتاب، کتابی منحصر به درمانگران و دانشجویان روان شناسی نیست یا حتی کتابی مختص افراد مسن. در واقع مخاطب این یک کتاب همه ما هستیم. زیرا همه ما با عجله و بدون تفکر و تأمل کافی زندگی خود را پشت سر می گذاریم. همه ما باید وظیفه خوب زندگی کردن را در این زندگی کوتاه و سریع بر عهده بگیریم و همان طور که مارکوس آئورلیوس گفته بود، همه ما مخلوقات یک روز هستیم.